1. Cử tri phản ánh hiện tượng sạt lở đất tự nhiên đang xảy ra ở rất nhiều nơi trong cả nước điều này đã gây nhiều thiệt hại cho người dân, như: thay đổi hiện trạng, mất diện tích…Tuy nhiên, hiện tại pháp luật đất đai chưa có quy định về việc khôi phục lại hiện trạng và diện tích ban đầu đối với các trường hợp đất do sạt lở tự nhiên. Vì vậy, cử tri kiến nghị Bộ Tài nguyên và môi trường cần có quy định hướng dẫn để khôi phục lại hiện trạng và diện tích ban đầu đối với đất sạt lở tự nhiên để tránh sự thiệt hại cho người dân
Bộ Tài nguyên và Môi trường trả lời tại công văn số 1873/BTNMT-PC ngày 26/03/2024 như sau:
Sạt lở tự nhiên là hiện tượng địa chất bao gồm một loạt các chuyển động của khối đất như đá rơi, sụp sườn núi và lũ bùn đá...; sạt lở đất có thể xảy ra trên đất liền, ven biển hay ngoài khơi gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất và tính mạng của con người. Một trong số các nguyên nhân dẫn đến sạt lở đất đá là nguyên nhân từ địa chất, nguyên nhân hình thái địa tầng và nguyên nhân từ hoạt động của con người. Do đó, việc khôi phục lại hiện trạng đất ban đầu đối với khu vực sạt lở tự nhiên thường mất nhiều thời gian và kinh phí thực hiện. Để đảm bảo quyền lợi của người sử dụng đất, tại điểm b khoản 3 Điều 82 của Luật Đất đai năm 2024 đã có quy định: Nhà nước thu hồi đất ở có nguy cơ sạt lở, sụt lún, bị ảnh hưởng bởi hiện tượng thiên tai khác đe dọa tính mạng con người; thu hồi đất khác bị sạt lở, sụt lún, bị ảnh hưởng bởi hiện tượng thiên tai khác mà không còn khả năng tiếp tục sử dụng. Đồng thời, giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết tại các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai. Theo đó, khi Nhà nước thu hồi đất trong trường hợp này thì người sử dụng đất được bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định.
Hình ảnh sạt lở đất
2. Cử tri huyện Cẩm Mỹ và Long Thành phản ánh hiện nay có nhiều dự án đang triển khai thực hiện như dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành, dự án đường cao tốc Bến Lức - Long Thành. Tuy nhiên, công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và bố trí tái định cư còn nhiều bất cập chưa phù hợp như: giá bồi thường thấp, phí hạ tầng cao, điều kiện chỗ ở mới chưa thực sự đáp ứng nhu cầu cuộc sống của người dân… nên đã gây nhiều khó khăn cho cuộc sống của người dân ảnh hưởng đến việc thực hiện các dự án. Vì vậy cử tri kiến nghị nhà nước cần tiếp tục nghiên cứu có chính sách phù hợp để giải quyết vấn đề trên.
Bộ Tài nguyên và Môi trường trả lời tại công văn số 1906/BTNMT-PC ngày 26/03/2024 như sau:
- Đối với Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành:
+ Công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để thực hiện Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành được tách thành Dự án thành phần theo Nghị quyết số 38/2017/QH14 ngày 19 tháng 6 năm 2023 của Quốc hội. Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai được giao làm chủ đầu tư Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành theo Công văn số 1165/TTg-CN ngày 10 tháng 8 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ, Công văn số 7536/VPCP-QHĐP ngày 18 tháng 7 năm 2017 của Văn phòng Chính phủ.
+ Khung chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai xây dựng, các bộ ngành tham gia ý kiến, Bộ Tài nguyên và Môi trường thẩm tra, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại văn bản số 1572/TTg- CN ngày 14 tháng 10 năm 2017. Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành được phê duyệt tại Quyết định số 1487/QĐ-TTg ngày 06 tháng 11 năm 2018 của Thủ tướng Chính phủ.
+ Theo Quyết định số 1777/QĐ-TTg ngày 11 tháng 11 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1, phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư: Thực hiện thẹo phương án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1487/QĐ-TTg ngày 06 tháng 11 năm 2018 về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành và giao Ủy ban nhân dân tỉnh Đông Nai chủ trì, phối hợp với ACV và các cơ quan liên quan thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư 02 tuyến giao thông kết nối theo quy định của pháp luật hiện hành.
- Đối với Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành:
+ Dự án Xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành là dự án sử dụng vốn vay hỗ trợ phát triển chính thức (ODA). Khung pháp lý và chính sách về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được thực hiện theo quy định Luật Đất đai; Văn bản số 1656/TTg-KTN ngày 20 tháng 9 năm 2011 của Thủ tướng Chính phủ, các hướng dẫn trong kế hoạch tái định cư (RP) đã được chấp thuận năm 2010 và chính sách bảo trợ xã hội của nhà tài trợ và các hướng dẫn, quy định của các địa phương nơi có Dự án.
+ Theo Quyết định số 379/QĐ-BGTVT ngày 01 tháng 3 năm 2011 của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải, công tác GPMB, tái định cư để thực hiện Dự án đường cao tốc Bến Lức - Long Thành được tách thành các tiểu dự án giải phóng mặt bằng, tái định cư, do cho Ủy ban nhân dân các tỉnh Long An, Đồng Nai và Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức thực hiện.
+ Đối với 02 huyện Nhơn Trạch và Long Thành của tỉnh Đồng Nai có Dự án đi qua, Ủy ban nhân dân tỉnh đã có các Quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo các quy định nêu trên đế thực hiện chi trả bồi thường, giải phóng mặt bằng.
Như vậy, nội dung thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của 02 Dự án trên được tách thành dự án thành phần hoặc tiểu dự án riêng do địa phương tố chức thực hiện độc lập. Giá bồi thường, các mức hỗ trợ cho người dân bị ảnh hưởng do địa phương quy định theo Khung chính sách được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư do Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai phê duyệt theo quy định pháp luật về đất đai.
Hiện nay, Luật Đất đai năm 2024 với nhiều nội dung liên quan đến chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được hoàn thiện hơn so với trước đây như vấn đề giá đất bồi thường, giá đất tại khu tái định cư, điều kiện hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội tại nơi tái định cư.