Theo chương trình làm việc tại Kỳ họp thứ 10 - Quốc hội khóa XV, sáng ngày 01/12/2025, các ĐBQH tiếp tục cho ý kiến vào Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản và dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật liên quan tới lĩnh vực nông nghiệp và môi trường. Dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan. Trong phiên họp sáng nay, đã có 18 lượt đại biểu Quốc hội phát biểu ý kiến. Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai có 03 đại biểu tham gia phát biểu góp ý tại nghị trường.
ĐBQH Điểu Huỳnh Sang - Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai
Việc sửa đổi, bổ sung Luật Địa chất và Khoáng sản là yêu cầu cấp thiết nhằm tháo gỡ điểm nghẽn, vướng mắc trong thực tiễn, góp phần nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, đáp ứng mục tiêu tăng trưởng và phát triển bền vững trong giai đoạn mới. Việc hoàn thiện các quy định về cơ chế cấp phép khai thác khoáng sản phục vụ các dự án quan trọng quốc gia, cấp bách sẽ góp phần đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 và những năm tiếp theo. Đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục rà soát về phân cấp, phân quyền trong dự thảo luật để bảo đảm cụ thể, rõ ràng, đồng bộ và gắn với trách nhiệm quản lý nhà nước.
Đất hiếm là tài nguyên chiến lược phục vụ công nghiệp công nghệ cao, chuyển đổi năng lượng và quốc phòng; cần quản lý chặt chẽ, tạo hành lang pháp lý thúc đẩy khai thác, chế biến, sử dụng hiệu quả, bền vững. Đề nghị nghiên cứu thiết kế quy định đối với các khoáng sản chiến lược quan trọng khác nhằm bảo đảm tính ổn định, phù hợp với chủ trương của Đảng và chính sách của Nhà nước. Đồng thời, cần sớm rà soát, điều chỉnh quy hoạch bô xít để tránh ảnh hưởng đến đời sống nhân dân, hạn chế chồng lấn với quy hoạch kinh tế - xã hội của địa phương, nâng cao hiệu quả sử dụng đất đai và nguồn lực quốc gia. Bảo đảm hài hòa giữa phát triển kinh tế - xã hội với yêu cầu quản lý, bảo vệ tài nguyên khoáng sản, đáp ứng mục tiêu phát triển bền vững đất nước.
ĐBQH Nguyễn Tuấn Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai
Đại biểu thống nhất phân cấp để Chủ tịch UBND cấp tỉnh phân cấp tiếp cho Chủ tịch UBND cấp xã cấp phép hoạt động trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi như dự thảo đã tiếp thu. Đề xuất quy định: dự án đã được phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 thì quyết định phê duyệt quy hoạch đồng thời là giấy phép xây dựng công trình, đảm bảo tinh gọn thủ tục. Kiến nghị bổ sung quy định cho thuê đất có mặt nước hồ thủy lợi và đất trong phạm vi bảo vệ, phụ cận đập, hồ chứa nước để thực hiện dự án theo Luật Đất đai.
Thực tiễn nhiều dự án du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng vướng mắc do thiếu quy định rõ ràng giữa Luật Đất đai và Luật Thủy sản về việc thuê mặt nước, đất phụ cận. Việc yêu cầu giấy phép riêng từ Chủ tịch UBND cấp tỉnh/cấp xã với công trình đã có quy hoạch chi tiết là không cần thiết, dễ gây chồng chéo thủ tục hành chính và tăng chi phí tuân thủ. Cần hoàn thiện quy định để thống nhất quản lý, ngăn ngừa hoạt động tự phát, bảo đảm an toàn công trình và tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Đại biểu nhấn mạnh: “Quy định rõ ràng, đồng bộ giữa pháp luật đất đai và thủy sản sẽ giúp quản lý hiệu quả, vừa bảo vệ an toàn công trình thủy lợi, vừa thúc đẩy khai thác tiềm năng phát triển địa phương.”
ĐBQH Trịnh Xuân An - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai
Đại biểu đánh giá cao việc bổ sung Chương VII về quản lý đất hiếm trong dự thảo luật, coi đây là bước tiến quan trọng khẳng định năng lực tự chủ, tự cường quốc gia trong bối cảnh mới. Đề nghị làm rõ hơn yếu tố quốc phòng, an ninh trong quản lý đất hiếm, bởi đây là tài nguyên chiến lược, có vai trò đặc biệt trong công nghiệp quốc phòng, vũ khí công nghệ cao; Kiến nghị quy định khu dự trữ, mỏ đất hiếm dành riêng phục vụ quốc phòng - an ninh; bổ sung cơ chế kiểm soát công nghệ, dữ liệu về đất hiếm thuộc danh mục bí mật nhà nước. Đại biểu cho rằng:“Đất hiếm không chỉ là tài nguyên chiến lược mà còn là yếu tố then chốt khẳng định sức mạnh quốc gia; do đó, cần quản lý chặt chẽ gắn với quốc phòng, an ninh trong dự án luật lần này.”
Đề nghị xác định rõ trách nhiệm Bộ Quốc phòng, Bộ Công an trong thẩm định khai thác, phân khu bảo vệ tài nguyên đất hiếm để bảo đảm vừa phát triển, vừa giữ vững tiềm lực quốc gia. Đồng thời, đề xuất điều chỉnh quy định tại điểm g khoản 2 Điều 4, thay khái niệm “tình trạng khẩn cấp” bằng “tình huống cấp bách” nhằm phù hợp thực tiễn và thống nhất với pháp luật phòng thủ dân sự, phòng chống thiên tai, dịch bệnh. Việc hoàn thiện quy định sẽ giúp chủ động ứng phó với các tình huống cấp bách, tránh quá tải thủ tục và kịp thời xử lý yêu cầu thực tiễn phát sinh.
Ông Trần Đức Thắng - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường
Giải trình các ý kiến của ĐBQH tỉnh Đồng Nai, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng nhấn mạnh: “Mục tiêu là đưa đất hiếm trở thành động lực phát triển mới, khai thác gắn với chế biến sâu, tạo giá trị gia tăng cao cho nền kinh tế và tuyệt đối hạn chế xuất khẩu nguyên liệu thô.”
Đa số các đại biểu Quốc hội quan tâm nội dung quản lý khoáng sản đất hiếm, thể hiện sự thống nhất cao trước định hướng xây dựng chính sách đối với loại tài nguyên chiến lược này. Việt Nam hiện nằm trong nhóm quốc gia dẫn đầu thế giới về trữ lượng đất hiếm, phân bố tại 21 tỉnh, thành phố trên cả nước.
Bộ Tài nguyên và Môi trường đã khoanh định cơ bản đầy đủ các khu vực có khoáng sản đất hiếm và tổ chức quản lý chặt chẽ theo đúng chỉ đạo của Chính phủ. Bộ đang chủ trì xây dựng Chiến lược quốc gia về đất hiếm, dự kiến trình cấp có thẩm quyền ban hành vào đầu năm 2026, làm căn cứ triển khai đồng bộ quản lý, khai thác, chế biến. Dự thảo luật tách riêng nội dung đất hiếm thành một chương độc lập, bổ sung chế tài và cơ sở pháp lý để Chính phủ hoàn thiện quy định dưới luật, bảo đảm khai thác hiệu quả và bền vững. Định hướng then chốt là thúc đẩy chế biến sâu, hình thành chuỗi giá trị khép kín, hạn chế tối đa xuất khẩu thô để bảo đảm lợi ích quốc gia và nâng cao vị thế đất nước.
Kết thúc phiên thảo luận buổi sáng, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu, bảo đảm hoàn thiện dự án luật đúng tiến độ và chất lượng. Tránh tạo kẽ hở pháp luật, xử lý hợp lý giữa các nội dung sửa đổi hiện tại và tương lai. Tổng thư ký Quốc hội tổng hợp đầy đủ ý kiến, đại biểu có thể gửi thêm góp ý để hoàn thiện hai dự án luật trước khi trình Quốc hội.