Chiều ngày 07/5/2025, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội thảo luận ở Tổ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013; Dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi); Dự án Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi). Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai tham dự phiên thảo luận tại Tổ 19 cùng với Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ và Quảng Bình, do đồng chí Nguyễn Minh Tâm - Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình điều hành Phiên thảo luận. Đã có 09 đại biểu tham gia phát biểu tại phiên thảo luận tổ. Trong đó, Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai có 04 đại biểu Quốc hội tham gia phát biểu ý kiến tại buổi thảo luận tổ:
ĐBQH Lê Hoàng Hải - Đoàn Đồng Nai phát biểu tại buổi thảo luận tổ
- Đối với dự án Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) ĐBQH Lê Hoàng Hải - Đồng Nai cơ bản tán thành với sự cần thiết sửa đổi toàn diện của Luật Cán bộ, công chức nhằm kịp thời thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng liên quan đến đội ngũ cán bộ, công chức bảo đảm tính đồng bộ, liên thông trong hệ thống cán bộ công chức từ Trung ương xuống đến cơ sở, phù hợp với tinh thần sắp xếp, đổi mới bộ máy xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp và khắc phục những hạn chế, bất cập của Luật Cán bộ, công chức hiện hành. Thứ nhất, về phạm vi điều chỉnh khoản 1 Điều 1 của dự thảo chỉ cần quy định luật này quy định về cán bộ công chức, nghĩa vụ, quyền của cán bộ công chức, bầu cử, tuyển dụng, sử dụng, quản lý cán bộ, công chức. Thứ hai, về chính sách đối với người có tài năng trong hoạt động công vụ, dự thảo luật chỉ tính đến yếu tố đầu vào là thu hút người tài vào hệ thống chính trị nhưng dường như yếu tố đầu ra chưa được tính toán kỹ lưỡng. Thu hút được người tài năng và cống hiến trong hệ thống chính trị nhưng cần phải có cơ chế để giữ chân người tài bền vững, yên tâm công tác, dốc sức cống hiến vì sự phát triển chung của đất nước. Phát huy tài năng trong hoạt động công vụ. Mặc dù Nghị định 179/2024/NĐ-CP đã quy định chính sách thu hút trọng dụng người có tài năng làm việc trong cơ quan, tổ chức, đơn vị của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội và cũng quy định tiếp tục hoặc thôi áp dụng chính sách đối với người có tài năng nhưng đó mới chỉ quy định ở văn bản hướng dẫn luật. Việc thu hút người tài cần quy định mang tính nguyên tắc và quy định chung thống nhất về cơ chế giám sát hậu kiểm hiệu quả để đảm bảo người tài luôn phát huy được tố chất, năng lực của mình để phục vụ cống hiến cho cơ quan, tổ chức và đất nước. Thứ ba, Điều 25 của dự thảo luật quy định “cơ quan quản lý công chức được ký hợp đồng có thời hạn đối với chuyên gia, nhà khoa học, người đáp ứng các điều kiện chuyên, môn nghiệp vụ để thực hiện một số nhiệm vụ của vị trí việc làm công chức chuyên môn, nghiệp vụ” và giao Chính phủ quy định chi tiết điều này. Đây là tín hiệu tích cực trong việc mở rộng cơ chế trọng dụng nhân tài, khuyến khích cống hiến trong khu vực công. Tuy nhiên, việc thực hiện một số nhiệm vụ của vị trí việc làm công chức chuyên môn, nghiệp vụ theo hợp đồng đòi hỏi phải quy định chặt chẽ về quyền, nghĩa vụ, cơ chế giám sát, đánh giá định kỳ để đảm bảo hiệu quả trong việc sử dụng nguồn lực. Đặc biệt, cần quy định bảo đảm an toàn thông tin và xử lý hành vi vi phạm liên quan đến bí mật nhà nước như công chức chính thức. Bên cạnh đó, cần xác định rõ tiêu chí lựa chọn phạm vi công việc được giao và thời hạn thực hiện để tránh nguy cơ lạm dụng hoặc làm mờ ranh giới giữa công chức và người lao động hợp đồng. Thứ tư, khoản 2 Điều 42 của dự thảo luật quy định “công chức bị kết án về tội tham nhũng đương nhiên bị buộc thôi việc” là cần thiết để bảo vệ kỷ luật, kỷ cương và hiệu quả của bộ máy nhà nước. Tuy nhiên, quy định “công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý phạm tội bị tòa án kết án và bản án quyết định đã có hiệu lực pháp luật thì đương nhiên thôi giữ chức vụ do bổ nhiệm” là không cần thiết. Bởi vì chỉ cần công chức vi phạm bị xử lý hình sự đương nhiên bị buộc thôi việc và bản chất đã bị hạn chế quyền công dân thì không còn được tiếp tục thì đã không thể giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý.
ĐBQH Bùi Xuân Thống - Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai phát biểu tại buổi thảo luận tổ
- Đối với dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi): Thứ nhất, ở khoản 2 Điều 3 về phân loại đơn vị hành chính, hiện nay theo dự thảo luật đã chuyển thẩm quyền này cho Chính phủ, không còn ở Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Vì vậy, đề nghị điểm d khoản 2 Điều 8 với các tiêu chí nên chuyển cho Chính phủ để đồng bộ và phù hợp. Thứ hai, về từ ngữ, đề nghị thay từ “khóa mới” bằng “nhiệm kỳ mới” trong khoản 2 Điều 6 và các điều về sau giữa khóa và nhiệm kỳ mới cho đồng bộ. Nhiệm kỳ của Ủy ban nhân dân theo nhiệm kỳ của Hội đồng nhân dân cùng cấp. Khi Hội đồng nhân dân hết nhiệm kỳ, Ủy ban nhân dân tiếp tục làm việc cho đến khi Hội đồng nhân dân khóa mới bầu ra Ủy ban nhân dân khóa mới. Về khoản 2 Điều 7 có quy định “Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tham dự các kỳ họp của Hội đồng nhân dân cùng cấp được mời tham dự phiên họp của Ủy ban nhân dân cùng cấp khi bàn về các vấn đề có liên quan”. Trong luật cũ, ngoài Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Mặt trận, còn có người trưởng của các đoàn thể chính trị xã hội. Chúng ta nên cần cân nhắc thêm. Vì vậy, đề nghị khoản 2 Điều 7 nên sửa lại là: “Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tham dự các kỳ họp Hội đồng nhân dân cùng cấp được mời tham dự phiên họp của Ủy ban nhân dân cùng cấp khi bàn về các vấn đề có liên quan”. Đề nghị bổ sung thêm “Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, trưởng các đoàn thể chính trị - xã hội được mời tham dự phiên họp của Ủy ban nhân dân cùng cấp khi bàn về các vấn đề có liên quan đến giới hoặc các nhiệm vụ của các tổ chức cho phù hợp hơn.
ĐBQH Nguyễn Công Long - Đoàn Đồng Nai phát biểu tại buổi thảo luận tổ
- Đối với dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013: Tại khoản 2 của Điều 115 đề nghị chỉnh sửa nội dung theo hướng quy định “đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh cũng có quyền chất vấn đối với Viện trưởng Viện kiểm sát nhân và Chánh án Tòa án nhân dân”.
Về Luật Tổ chức chính quyền địa phương, tại điểm 4 Điều 11 về phân quyền, phân cấp thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương. Đề nghị cân nhắc một số nội dung sau: Thứ nhất, đã cải tiến, cải cách rất lớn trong cuộc cách mạng tổ chức bộ máy khi bỏ một cấp trung gian cấp huyện, tổ chức lại mô hình cấp xã sát dân, gần dân và giải quyết trực tiếp tất cả những vấn đề phát sinh trong đời sống kinh tế - xã hội. Đòi hỏi năng lực tổ chức điều hành, xây dựng đội ngũ cán bộ cho cấp cơ sở trong bối cảnh đưa cán bộ tỉnh xuống để nắm bắt và các cán bộ chủ chốt hiện nay của cấp huyện sẽ đảm đương những chức vụ chủ chốt nhất của cấp xã, về mặt bằng chung, trình độ của cán bộ của cấp cơ sở đã được nâng lên rất cơ bản, rất toàn diện, khi so sánh trình độ của cấp xã sẽ được cải tiến căn bản vì không tiếp tục đội ngũ không chuyên trách. Trong điều kiện mặt bằng đã nâng lên như vậy mà vẫn quy định một cơ chế là Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trực tiếp điều hành và xử lý hoạt động cấp xã thì đi ngược lại với xu thế. Vì vậy, đề nghị cân nhắc quy định tại khoản 4 Điều 11 này.
ĐBQH Nguyễn Thị Như Ý - Đoàn Đồng Nai phát biểu tại buổi thảo luận tổ
- Đối với dự thảo dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013: Điều 1 điều chỉnh bổ sung Điều 9 và Điều 10 của Hiến pháp liên quan tới việc sáp nhập các đơn vị để thống nhất, đồng bộ với cơ cấu tổ chức của Đảng và phù hợp với mô hình tổ chức sau khi sắp xếp thì việc sửa đổi, bổ sung cho phù hợp. Đối với Điều 9, mặc dù kế thừa gần như những nội dung của Điều 9 trong Hiến pháp năm 2013. Tại khoản 1, định nghĩa Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội và các cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, tầng lớp xã hội, dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Vì sao chỉ hạn chế ở cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp và tầng lớp xã hội, tôn giáo và dân tộc mà không phải tất cả các thành viên, hội viên của các tổ chức chính trị - xã hội. Điều 10 việc sửa đổi định nghĩa về chức năng, nhiệm vụ của Công đoàn Việt Nam, ngoài nhiệm vụ chăm lo bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp chính đáng cho người lao động thì trong Điều 10 Nghị quyết sửa đổi có bổ sung chức năng của công đoàn là đại diện cho người lao động ở cấp quốc gia trong quan hệ lao động và quan hệ quốc tế về công đoàn. Đây là khẳng định quan hệ quốc tế, bởi vì khi nói đến quan hệ lao động thì tổ chức quốc tế sẽ có ba bên: người lao động, đại diện cho người lao động; người sử dụng lao động, đại diện cho người sử dụng lao động và cơ quan nhà nước hoặc đại diện cho nơi làm việc cũng như giữa đại diện của họ với Nhà nước, v.v. Tất yếu phải thêm đoạn này mới phù hợp để vị trí, vai trò và chức năng của công đoàn khi tham gia vào quan hệ lao động ở trong nước và lao động quốc tế sẽ đầy đủ điều kiện hơn.
Tại khoản 2 của Điều 115, đối với cấp chất vấn, nếu không đưa quyền chất vấn của đại biểu Hội đồng nhân dân đối với cơ quan tư pháp làm ảnh hưởng đến cấp tỉnh do cơ quan tòa án vẫn được bố trí ở cấp tỉnh, cấp khu vực và cấp tối cao. Điều này cần phải xem xét trong điều kiện mặc dù đang thực hiện sắp xếp tinh gọn nhưng phải phù hợp và đúng với tinh thần của pháp luật.