Ngày 11/10/2024, tại Sở Giao thông-Vận tải (GT-VT) tỉnh Đồng Nai, ông Quản Minh Cường - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh chủ trì buổi giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về đầu tư xây dựng các công trình, dự án trọng điểm của tỉnh và đầu tư khai thác các công trình giao thông theo hình thức hợp đồng xây dựng-kinh doanh-chuyển giao (BOT) giai đoạn 2019-2024” trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Cùng dự có các vị ĐBQH, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Hoàng, lãnh đạo các sở, ngành và đại diện UBND một số huyện, thành phố trong tỉnh.
Toàn cảnh buổi giám sát tại Sở GTVT
Tại buổi giám sát, Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải ông Nguyễn Bôn đã báo cáo về tình hình triển khai thực hiện 12 dự án, công trình trọng điểm của tỉnh. Theo đó, phần lớn các công trình, dự án trọng điểm của tỉnh đang bị chậm tiến độ. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này chủ yếu do các vướng mắc, khó khăn trong công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng.
Về tình hình triển khai các công trình giao thông theo hình thực hợp đồng BOT, giai đoạn 2019-2023 trên địa bàn tỉnh Đồng Nai triển khai thực hiện 3 dự án với tổng giá trị gần 2,3 ngàn tỷ đồng. Trong đó, 2 dự án đã đưa vào vận hành thu phí (đường chuyên dùng vận chuyển vật liệu xây dựng; đường 319 nối dài và nút giao với đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây). Riêng Dự án đường kết nối ra Cảng Phước An dự kiến đưa vào vận hành khai thác trong quý I-2025.
Các dự án BOT đã góp phần rất lớn trong việc giảm áp lực cho nguồn vốn đầu tư công cho lĩnh vực giao thông. Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện vẫn tồn tại những hạn chế, bất cập. Nguyên nhân là do đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) là phương thức mới, phức tạp trong khi các cơ quan quản lý còn ít kinh nghiệm. Quy định pháp luật giai đoạn này đối với các dự án BOT chưa lường trước những tác động của dự án đối với người dân, doanh nghiệp…
Ông Nguyễn Bôn - Phó Giám đốc Sở GT-VT báo cáo tại buổi giám sát
Về dự án đường Hoàng Văn Bổn (TP Biên Hòa), hạng mục thuộc dự án BOT đường 768 - tuyến đường được mệnh danh là “con đường đau khổ” kết nối Đồng Nai với Bình Dương. Theo báo cáo của Công ty CP Sonadezi Châu Đức, đơn vị đã đầu tư sửa chữa tuyến đường Hoàng Văn Bổn vào đầu năm nay, tuy nhiên việc dừng thu phí đã gây ra nhiều khó khăn về tài chính. Để đảm bảo an toàn giao thông, đơn vị tiếp tục sửa chữa với kinh phí hơn 1 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành cuối tháng 10.
Đại diện Sonadezi Châu Đức phát biểu tại buổi giám sát
Trước những khó khăn trên, đơn vị kiến nghị đưa tuyến đường ra khỏi dự án BOT đường 768 để giao Sở GTVT quản lý. Đồng thời, đề xuất được thu phí trở lại để có nguồn vốn trả nợ và duy tu bảo dưỡng.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Hoàng cho biết, dự án BOT đường 768 được xây dựng và bắt đầu thu phí từ năm 2011. Khi có quy định bắt buộc phải lắp đặt thu phí không dừng, chủ đầu tư Sonadezi Châu Đức phải tạm dừng thu phí từ tháng 1/2021. Sau đó, một số ý kiến cần tính toán để mua lại BOT nhưng quy định không dùng ngân sách tỉnh. Do gặp trục trặc một số chính sách nên dự án BOT đường 768 phải tạm dừng thu phí đến nay. Bên cạnh đó, bà Hoàng cho rằng, tỉnh đã có phương án để giải quyết dự án đường Hoàng Văn Bổn xuống cấp. Cụ thể, Sở Kế hoạch và Đầu tư sẽ trình UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh dự án trước ngày 19/10. Sau khi được phê duyệt, các thủ tục tiếp theo sẽ được hoàn tất để dự kiến bắt đầu thu phí trở lại từ ngày 1/12 tới.
Phát biểu kết luận buổi giám sát, Phó bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quản Minh Cường cho rằng, các công trình trọng điểm, công trình giao thông của tỉnh đang được triển khai thực hiện với quyết tâm chính trị lớn. Các công trình này khi hoàn thành sẽ giúp cho nền kinh tế của tỉnh phát triển, ngược lại sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của tỉnh vì giao thông là “mạch máu” của nền kinh tế. Hiện nay, hầu hết các công trình, dự án đều gặp khó khăn mà chủ yếu nguyên nhân là do công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng chậm vì không có đủ các khu tái định cư bố trí cho người dân.
Trưởng đoàn giám sát nhấn mạnh trách nhiệm giải phóng mặt bằng là trách nhiệm chính của các địa phương, đề nghị các địa phương phải có kế hoạch lâu dài trong việc quy hoạch xây dựng các khu tái định cư. Bởi, tất cả các dự án đều đã có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn thì phải tính toán để triển khai ngay việc quy hoạch xây dựng các khu tái định cư. “Phải chủ động thực hiện trước các dự án xây dựng các khu tái định cư. Theo báo cáo hiện nhu cầu xây dựng các khu tái định cư cần khoảng 150 hécta đất. Không thể nói một tỉnh có diện tích hơn 5,9 ngàn km2 mà không có 150 hécta đất làm tái định cư”.
Đối với việc thu hồi đất của người dân để thực hiện dự án, cần phải bố trí tái định cư trước khi giải phóng mặt bằng. Đồng thời, cần thiết phải sử dụng ngân sách của tỉnh để bù trừ phần chênh lệch cho người dân, không để người dân bị thiệt thòi khi đã nhường đất cho Nhà nước làm dự án.
Đối với tuyến đường Hoàng Văn Bổn, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Quản Minh Cường đã có những yêu cầu nhằm đảm bảo an toàn cho người dân trên tuyến đường này. Cụ thể:
- Yêu cầu Sở Giao thông Vận tải (GTVT) cấp tốc sửa chữa, dặm vá mặt đường Hoàng Văn Bổn và hoàn thành việc sửa chữa trong vòng 1 tuần, nếu để xảy ra thêm vụ tai nạn chết người tại tuyến đường này thì Sở GTVT phải chịu trách nhiệm, thậm chí sẽ bị xử lý hình sự. Đồng thời, chỉ đạo Sở GTVT tỉnh Đồng Nai thực hiện việc cấm phương tiện có tải trọng trên 5 tấn không được lưu thông vào đường Hoàng Văn Bổn từ 6h sáng đến 20h tối hàng ngày. Việc cấm phương tiện cần thông báo để người dân, người điều khiển các phương tiện biết để nắm bắt thông tin.
- Sau khi cơ quan chức năng lắp đặt biển báo cấm xe tải trên 5 tấn lưu thông theo khung giờ trên thì Công an tỉnh bố trí 2 tổ CSGT chốt chặn, kiểm tra việc chấp hành của người điều khiển phương tiện.
- Đề nghị UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đưa tuyến đường Hoàng Văn Bổn ra khỏi dự án BOT đường ĐT768 và bàn giao lại cho Sở GTVT tỉnh Đồng Nai quản lý trong tháng 10 này.
Trước đó, đoàn giám sát cũng đã đi khảo sát thực tế Dự án BOT đường tỉnh 768 và Dự án đường trục trung tâm thành phố Biên Hòa.
Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai tổ chức giám sát tại đường ĐT768
Đoàn kiểm tra thực tế tại tuyến đường trục trung tâm TP. Biên Hòa đoạn từ Võ Thị Sáu đến đường Đặng Văn Trơn