​Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, chiều ngày 23-10-2025, các đại biểu thuộc Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai tham gia thảo luận ở Tổ về dự án Luật Báo chi (sửa đổi).

Quang cảnh phiên thảo luận tại Tổ

      Sau hơn 8 năm thi hành, Luật Báo chí 2016 đã bộc lộ nhiều hạn chế, như khái niệm chưa rõ ràng, điều kiện cấp phép chưa chặt chẽ, thiếu cơ chế xử lý sai phạm và quy định thu hồi giấy phép; phân cấp quản lý giữa Trung ương – địa phương chưa rõ; chưa có hành lang pháp lý cho hoạt động báo chí trên không gian mạng và mô hình tập đoàn báo chí; liên kết báo chí tiềm ẩn nguy cơ tư nhân hóa; cơ chế bảo đảm tài chính và phát triển nguồn nhân lực báo chí còn thiếu. Đặc biệt, chưa có quy định đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số, hay phát triển các cơ quan báo chí mạnh, có sức dẫn dắt và định hướng dư luận. Vì vậy, việc ban hành Luật Báo chí (sửa đổi) là yêu cầu khách quan, nhằm hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, thể chế hóa chủ trương của Đảng, đáp ứng thực tiễn phát triển truyền thông hiện đại, bảo đảm báo chí phát huy đúng vai trò là công cụ tư tưởng sắc bén, nền tảng thông tin vững chắc của quốc gia trong kỷ nguyên số…

Đại biểu Phan Viết Lượng, Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội phát biểu tại phiên họp tổ

Đại biểu Vũ Ngọc Long, Giám đốc Sở Công thương tỉnh phát biểu tại phiên họp tổ

      Qua thảo luận, các vị đại biểu Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai cho rằng việc sửa đổi Luật Báo chí lần này khá toàn diện, đặc biệt nhấn mạnh sự gắn bó sâu sắc của báo chí với hoạt động của Quốc hội.

      Tuy nhiên, các vị đại biểu Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai đã chỉ ra nhiều vấn đề cần rà soát lại, từ việc phân loại báo chí đến cơ chế hoạt động kinh tế. Đại biểu cho rằng, sau quá trình sắp xếp, nhiều cơ quan báo chí đã tăng cường được sức mạnh, do đó việc sửa luật phải nhằm mục tiêu nâng tầm chất lượng của các cơ quan báo chí trong thời gian tới; Về vấn đề phân loại báo chí, đại biểu nhận định dự thảo có phân loại báo in, báo hình, báo nói, báo điện tử nhưng “chưa thấy hình bóng của phân loại để làm gì”, dẫn đến nguy cơ thiếu hiệu quả trong quản lý. Đại biểu đề nghị cần phân loại rất rõ để bảo đảm tính phù hợp và đáp ứng yêu cầu quản lý. Đặc biệt, đối với các tổ hợp truyền thông và mô hình cơ quan chủ lực đa phương tiện, cần làm rõ thêm khái niệm và tách riêng thành một điều luật để có cơ chế đặc thù hỗ trợ, đại biểu đề nghị; Liên quan đến kinh tế báo chí, đại biểu nhấn mạnh, đây là nhiệm vụ song hành cùng nhiệm vụ chính trị. Nhưng các quy định về nguồn thu của cơ quan báo chí hiện còn quá chung chung, gây khó khăn cho các đơn vị. Đại biểu cho rằng, cần có đầu tư mạnh hơn cho cơ quan báo chí, nhất là cơ quan báo chí chủ lực để các cơ quan báo chí sống được, "sống khỏe", vận hành bộ máy trơn tru. Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng để các cơ quan báo chí nói chung, cơ quan báo chí chủ lực hoạt động khỏe, hoạt động đúng nghĩa là báo chí cách mạng ( vừa làm nhiệm vụ chính trị, vừa bảo đảm kinh tế cho hoạt động) thì nhà nước cần phải đầu tư thật mạnh, có cơ chế đầu tư đặc biệt để những cơ quan này không phải phải phụ thuộc quá nhiều vào nguồn quảng cáo; Về quyền hạn và nhiệm vụ của cơ quan chủ quản báo chí (điểm b, khoản 1 Điều 15 dự thảo Luật) quy định: “bổ nhiệm, bổ nhiệm lại người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan báo chí, hay phân công người được giao thực hiện nhiệm vụ của người đứng đầu cơ quan báo chí” phải có ý kiến thống nhất bằng văn bản của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Đại biểu cho rằng, quy định này khá hình thức và chưa phù hợp với thực tiễn. Bởi lẽ, nhân sự của các cơ quan báo chí địa phương đều do địa phương trực tiếp quản lý, đánh giá và xem xét trên cơ sở tiêu chuẩn, năng lực và uy tín. Trong khi đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch không quản lý trực tiếp những nhân sự này, nên việc yêu cầu phải có ý kiến hiệp y của Bộ là vừa tốn thời gian, vừa mang tính thủ tục, thậm chí dễ nảy sinh tiêu cực. Do đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc phân cấp mạnh hơn cho địa phương, cho phép các cơ quan chủ quản báo chí ở địa phương chủ động thực hiện việc bổ nhiệm, bổ nhiệm lại mà không cần phải xin ý kiến hiệp y của Bộ nữa.

Đại biểu Lê Hoàng Hải, ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội phát biểu tại phiên họp tổ

Đại biểu Trịnh Xuân An, ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Quốc phòng An ninh và Đối ngoại của Quốc hội phát biểu tại phiên họp tổ

Đại biểu Nguyễn Công Long, ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội phát biểu tại phiên họp tổ

      Về quyền và nghĩa vụ của nhà báo (điểm c khoản 2 Điều 28), dự thảo Luật có nêu: nhà báo được đến các cơ quan, tổ chức để tác nghiệp và chỉ cần xuất trình thẻ nhà báo. Khi đó, các cơ quan, tổ chức có trách nhiệm cung cấp thông tin, tài liệu không thuộc phạm vi bí mật nhà nước, bí mật đời tư hoặc bí mật khác theo quy định. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, quy định này đang mở khá rộng, có thể dẫn đến tình trạng nhà báo khai thác, yêu cầu thông tin vượt ngoài tôn chỉ, mục đích hoạt động của cơ quan báo chí nơi họ công tác, tiềm ẩn nguy cơ lạm dụng quyền hạn. Theo đó, đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc, bổ sung quy định rõ hơn tại khoản 2 Điều 32, cho phép cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền được quyền từ chối cung cấp thông tin nếu nội dung đó không liên quan đến tôn chỉ, mục đích được cấp phép của cơ quan báo chí mà nhà báo đang làm việc.