Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, sáng 22/5/2025, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Thanh tra (sửa đổi). Trước đó, Quốc hội đã nghe trình bày Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về dự án Nghị quyết của Quốc hội về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai tham dự kỳ họp thứ 9 - Quốc hội khóa XV
Theo đó, những nội dung nhận được sự quan tâm đóng góp của các ĐBQH, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị các đại biểu Quốc hội phát biểu ngắn gọn, thể hiện rõ quan điểm trong phiên thảo luận bao gồm: giám sát hoạt động thanh tra; theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra. Trong phiên thảo luận đã có 22 đại biểu Quốc hội phát biểu ý kiến, không có đại biểu tranh luận. Đóng góp ý kiến về dự án Luật Thanh tra (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Công Long - Đồng Nai góp ý vào Điều 10 của dự thảo luật. Đề nghị Thanh tra Chính phủ rà soát kỹ để tránh sự chồng chéo trong nhiệm vụ, quyền hạn khi tổ chức thanh tra bởi vì các nhiệm vụ, quyền hạn của các bộ, phạm vi thanh tra của các bộ có liên quan đến các hoạt động, có nhiều hoạt động không thuộc phạm vi thanh tra, là phạm vi thanh tra hẹp, nay quy định theo phương án tại điểm d khoản 1 của Điều 10, đó là Thanh tra Chính phủ có thẩm quyền thanh tra việc chấp hành pháp luật trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của các bộ, không có thanh tra bộ. Theo quy định của Luật Thi hành án dân sự, thanh tra Bộ Tư pháp chỉ có thẩm quyền thanh tra việc sử dụng ngân sách, tuyển dụng, sử dụng, quản lý,thực hiện chế độ, chính sách đối với công chức, viên chức, người lao động trong hệ thống tổ chức thi hành án dân sự.
ĐBQH Nguyễn Công Long - Đoàn Đồng Nai phát biểu tại hội trường
Như vậy phạm vi chỉ liên quan đến tổ chức, còn toàn bộ hoạt động tổ chức thi hành án dân sự thì theo quy định của Luật Thi hành án dân sự và Luật Tổ chức Viện kiểm sát, đây là hoạt động tư pháp và thuộc thẩm quyền của Viện kiểm sát. Nếu theo phương án quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 10 thì toàn bộ Thanh tra Chính phủ có quyền thanh tra tất cả các hoạt động thi hành án, tạo sự chồng chéo và không giải quyết được vấn đề vướng mắc hiện nay trong chồng lấn các lĩnh vực, dẫn đến việc “kiểm sát chưa ra, thanh tra lại vào”. Đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát kỹ nội dung này để xây dựng quy định hợp lý và phù hợp với thẩm quyền thanh tra hiện nay.
Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong phát biểu giải trình
Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, liên quan đến các ý kiến của ĐBQH về các cơ quan thanh tra, đa số các ý kiến các ĐBQH tán thành những quy định về hệ thống tại cơ quan thanh tra. Một số ý kiến đề nghị làm rõ các quy định về Khoản 3, Điều 7 về việc còn các cơ quan thanh tra trong Công an nhân dân, Quân đội nhân dân, thanh tra Ngân hàng Nhà nước. Cơ quan soạn thảo cho rằng, quy định này được căn cứ trên 3 nội dung chủ yếu trong đó bao gồm nội dung của kết luận số 134 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư không nêu việc kết thúc nhiệm vụ của các cơ quan này; điều này cũng phù hợp với đặc thù của mô hình tổ chức ngành dọc của ngành Công an nhân dân, Quân đội nhân dân và Ngân hàng Nhà nước.
Về việc xử lý chồng chéo trùng lắp trong hoạt động thanh tra, Dự thảo Luật đã có những quy định về xử lý các hoạt động chồng chéo trong hoạt động thanh tra với hoạt động kiểm toán Nhà nước cụ thể: Điều 56, 57, 58 của Dự thảo Luật thanh tra (sửa đổi) cũng đã quy định việc tránh chồng chéo trùng lắp các hoạt động này. Đảm bảo một nội dung hoạt động của một tổ chức, cá nhân chỉ bị một cơ quan thanh tra hoặc cơ quan Nhà nước kiểm tra. Cơ quan soạn thảo sẽ tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định về việc xử lý các hoạt động tránh trùng chéo trùng lắp giữa hoạt động thanh tra với hoạt động giám sát, kiểm tra chuyên ngành.
Về kế hoạch thanh tra hàng năm của cơ quan thanh tra, theo Tổng thanh tra Chính phủ hàng năm, vào đầu năm, Thanh tra Chính phủ sẽ gửi kế hoạch thanh tra cho thanh tra tỉnh, để thanh tra tỉnh xây dựng kế hoạch thanh tra, không chồng chéo trùng lắp với Thanh tra Chính phủ. Đây cũng là hoạt động thực hiện phân cấp phân quyền trong hoạt động thanh tra. Cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ tiếp thu và thể chế hóa đầy đủ các chính sách, pháp luật của Đảng trong hoạt động thanh tra, góp phần chấn chỉnh và phát triển, nâng cao hoạt động quản lý nhà nước trong việc xử lý các hoạt động, hành vi vi phạm pháp luật.
Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết ác ý kiến trao đổi đã thể hiện tâm huyết, trí tuệ, có trách nhiệm cao của các vị ĐBQH nhằm xác định nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của các cơ quan thanh tra; bảo đảm tính đúng đắn, công bằng, chính xác, khách quan, minh bạch, hiệu lực, hiệu quả của công tác thanh tra; tránh việc phát sinh tiêu cực, kiểm soát quyền lực của các hoạt động thanh tra.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị cơ quan soạn thảo phối hợp với các cơ quan có liên quan, tổng hợp các ý kiến thảo luận của đại biểu Quốc hội, gửi các cơ quan chức năng để nghiên cứu, tiếp thu và báo cáo với Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đề nghị Thanh tra Chính phủ giúp Chính phủ khẩn trương phối hợp với các cơ quan liên quan thẩm định, tiếp thu, giải trình đầy đủ ý kiến của ĐBQH khẩn trương chỉnh lý và hoàn chỉnh dự thảo luật để báo cáo Quốc hội./.